Tìm kẽ hở thuế bảo vệ môi trường

>> Cần nhanh chóng hoàn thiện cơ chế, luật pháp nhằm huy động sức mạnh cộng đồng bảo vệ thiên nhiên và môi trường trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc >> Hợp nhất Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường tỉnh Đắk Lắk >> Chia sẻ kinh nghiệm phòng ngừa và ứng phó sự cố môi trường tại hội thảo quốc tế >> Đóng góp của Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam trong công cuộc đổi mới, phát triển đất nước >> Hội BVTN&MT Việt Nam quan tâm và đánh giá rất cao ý thức bảo vệ môi trường biển của người dân

Ảnh minh hoạ

Theo dự thảo ban đầu của luật này, chỉ có túi màng mỏng PE sử dụng tại các siêu thị bị đánh thuế nhưng theo Luật Thuế BVMT và các thông tư, nghị định ban hành sau đó thì lại khác. Nghị định 67/2007/NĐ-CP ngày 8/8/2011 của Chính phủ và Thông tư 152/2011/TT-BTC ngày 11/11/2011 của Bộ Tài chính quy định: “Túi ni lông thuộc diện chịu thuế (túi nhựa xốp) là loại túi, bao bì nhựa mỏng làm từ màng nhựa đơn HDPE, LDPE hoặc LLDPE, trừ bao bì đóng gói sẵn hàng hóa và túi ni lông đáp ứng tiêu chí thân thiện với môi trường theo quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường”. Định nghĩa này quá chung chung, gần như bao gồm hầu hết sản phẩm nhựa, đẩy các DN nhựa vào thế khó khi phải cạnh tranh với hàng nhập khẩu không phải chịu thuế bảo vệ môi trường. Đã có nhiều DN nhựa lớn tại TPHCM chuyên cung cấp bao bì nhựa cho DN ngành phân bón, hóa mỹ phẩm... có nguy cơ mất khách hàng do khách hàng sẽ chuyển sang nhập khẩu bao bì nhựa để không phải chia sẻ khoản thuế bảo vệ môi trường.

Theo một số chuyên gia về thuế, cũng do Luật Thuế BVMT chưa rõ ràng nên hiện tại không ít DN ngành nhựa đang được hưởng lợi. Trong khi luật và các văn bản hướng dẫn thi hành luật này còn chưa cụ thể, cơ quan thuế tạm thời chưa thu thuế môi trường thì các DN sản xuất túi ni lông đã được hưởng một khoản lợi lớn. Đó là từ thời điểm luật thuế này có hiệu lực (1-1-2012), giá các mặt hàng túi ni lông trên thị trường đồng loạt tăng thêm 35.000 đồng – 40.000 đồng/kg, ở mức 75.000 đồng – 80.000 đồng/kg. Nay cơ quan thuế chưa thu khoản thuế này, giá túi ni lông giảm trở lại nhưng vẫn ở mức khá cao. Khoảng chênh lệch so với giá bán trước thời điểm Luật Thuế BVMT có hiệu lực dĩ nhiên vào túi DN.

Về lâu dài, nếu Nhà nước không có hướng dẫn cụ thể điều kiện và đối tượng chịu thuế, sẽ tồn tại nhiều kẽ hở làm nảy sinh tiêu cực. Chẳng hạn, luật không quy định cụ thể trường hợp nào đánh thuế 30.000 đồng/kg, trường hợp nào đánh thuế 40.000 đồng/kg, có thể dẫn tới tình trạng DN “đi đêm” với cán bộ thuế để được đóng thuế ít hơn, gây thất thoát ngân sách Nhà nước. Thậm chí, việc DN lấy lý do thuế cao, lỗ lã nên thông báo ngưng sản xuất túi ni lông chứa PE (thực chất là vẫn sản xuất) để không phải nộp thuế BVMT thì cơ quan thuế cũng khó kiểm soát được. Đó là chưa kể hầu hết các DN sản xuất túi ni lông là DN nhỏ, cơ sở sản xuất gia đình đang đóng thuế theo hình thức thuế khoán, không bị tác động nhiều bởi việc áp dụng Luật Thuế BVMT...