Chìa khóa mới giảm thiểu biến đổi khí hậu

>> Tiến sĩ người Việt tham gia Hội đồng Cố vấn Toàn cầu về Cảnh báo Thiên tai ở Châu Âu >> Sinh viên Trường Đại học Công nghiệp TPHCM cùng doanh nghiệp trồng cây nhân ngày môi trường thế giới >> Tọa đàm “Ăn chay với cuộc sống an lành và môi trường tươi đẹp” - Hành động thiết thực vì một tương lai xanh >> Hà Tĩnh oằn mình trong mưa lũ lịch sử: Thiên tai cực đoan báo hiệu thời tiết ngày càng khắc nghiệt >> GS.TSKH NGND Phạm Ngọc Đăng - Cây Đại thụ của ngành Tài nguyên và Môi trường Việt Nam

Dư sóng nhiệt, có thể là nguyên nhân gây tắc nghẽn các luồng khí lưu thông

Bắc bán cầu đã hứng chịu thời tiết khắc nghiệt trong những năm gần đây với những đợt nắng nóng liên tục ở châu Âu, lũ 2010 tại Pakistan và đợt nắng nóng bất thường năm 2011 tại Hoa Kỳ. Những sự kiện này,nhìn chung là kết quả sự chuyển động của không khí trên toàn cầu.

Những đợt sóng khổng lồ của không khí trong khí quyển bình thường giúp cân bằng khí hậu, bằng cách đưa không khí ấm áp phía bắc từ vùng nhiệt đới và không khí lạnh phía nam từ Bắc Cực. Nhưng một nghiên cứu mới cho thấy những đợt sóng khổng lồ đã bị tắc lại gây nên sự hỗn loạn về thời tiết.

"Những gì chúng tôi tìm thấy là trong một số sự kiện thời tiết cực đoan gần đây các sóng không khí gần như đóng băng trên đường đi trong nhiều tuần", trưởng nhóm tác giả Vladimir Petoukhov, của Viện Potsdam Nghiên cứu tác động khí hậu (PIK) tại Đức, cho biết trong một tuyên bố. "Vì vậy, thay vì mang lại không khí mát mẻ sau khi đã hấp thụ không khí ấm đi, nhiệt độ vẫn lưu lại."

Sự chênh lệch giữa gai thái cực này rất quan trọng. Trong khi hai hoặc ba ngày 86 độ F (30 độ C) ít đe dọa, 20 ngày hoặc nhiều hơn có thể dẫn đến căng thẳng quá nóng, có thể gây ra tử vong, cháy rừng và thu hoạch mất mùa.

Các nhà nghiên cứu đã tạo ra phương trình để mô phỏng chuyển động của sóng không khí, từ đó lên kế hoạch để khắc phục những tácđộng tiêu cực của nó.
Trong các sự kiện thời tiết khắc nghiệt, những con sóng đã thực sự bị mắc kẹt và khuếch đại, chính là một phần nguyên nhân làm tình hình thời tiết xấu đi.

Vấn đề chính ở đây là những con sóng đã bị mắc kẹt như thế nào: việc đốt cháy nhiên liệu hóa thạch gây ra sự nóng lên nhiều hơn ở Bắc Cực so với các vĩ độ khác, bởi vì mất băng tuyết có nghĩa là nhiệt được hấp thụ bởi các mặt đất tối, không được phản xạ lại như mặt băng. Sự nóng lên này làm giảm sự khác biệt nhiệt độ giữa Bắc Cực và các vĩ độ phía bắc như Châu Âu. Vì các dòng chuyển động không khí khác biệt, một sự khác biệt nhỏ hơn có nghĩa là ít không khí chuyển động. Ngoài ra, vùng đất ấm áp và mát mẻ một cách dễ dàng hơn đại dương. Kết quả là một mô hình khác thường của dòng không khí nhằm ngăn ngừa sự lưu chuyển của làn sóng không khí.

Các kết quả của nghiên cứu này giúp giải thích sự tăng đột biến thời tiết khắc nghiệt vào mùa hè. Các nghiên cứu trước đây đã cho thấy mối liên hệ giữa biến đổi khí hậu và thời tiết khắc nghiệt, nhưng không xác định được cơ chế.

"Đây là một bước đột phá, mặc dù chưa mang lại giải pháp - các quá trình vật lý đề xuất tăng xác suất của thời tiết khắc nghiệt, nhưng yếu tố bổ sung chắc chắn đóng vai trò là tốt, bao gồm cả biến đổi tự nhiên", đồng tác giả nghiên cứu Hans Joachim Schellnhuber, cũng PIK, cho biết trong một tuyên bố.

Thời gian 32 năm nghiên cứu cung cấp một lời giải thích tốt các sự kiện thời tiết cực đoan trong quá khứ, nhưng là quá ngắn để đưa ra dự đoán về những sự kiện như vậy có thể xảy ra thường xuyên như thế nào trong tương lai.