Để GAP có thể “sống lâu”

>> Đại hội Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường TP. Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2025–2030 >> Hội Nước và Môi trường TP.HCM kỷ niệm 35 năm thành lập và tổ chức Đại hội lần thứ VII >> Viện Y học lao động và Công nghệ Môi trường vượt khó có doanh thu cao >> Viện Sinh thái và Môi trường tổ chức tinh gọn hoạt động hiệu quả >> Trung tâm SOS Môi trường đạt nhiều thành quả xuất sắc

>>Nông dân xin ra khỏi GAP

Đóng gói vú sữa Lò Rèn Vĩnh Kim chuẩn bị đưa ra thị trường miền Bắc - Ảnh: ĐỨC TUYÊN

TS Võ Mai - phó chủ tịch Hội Làm vườn VN - cho rằng việc cần làm ngay bây giờ là Nhà nước phải xem xét, chấn chỉnh việc cấp giấy chứng nhận VietGAP và GlobalGAP.

Bà Mai nêu ví dụ: “Chỉ cần thanh tra 1-2 lần để lập dữ liệu cấp chứng nhận VietGAP cho 5ha bưởi mà họ lấy phí đến 70 triệu đồng. Đây là mức phí quá đắt đối với nông dân”. Vì vậy, cần phải xem xét, chấn chỉnh việc này, đồng thời xem việc thực hiện, công nhận GAP nhằm thay đổi tập quán canh tác lạc hậu của nông dân nên cần có kinh phí hỗ trợ từ ngân sách.

Cùng quan điểm, TS Nguyễn Văn Hòa, viện phó Viện Nghiên cứu cây ăn quả miền Nam, cho biết một số mô hình được chứng nhận GlobalGAP hay VietGAP chỉ được doanh nghiệp, chính quyền hỗ trợ lần đầu. Hết thời hạn một năm thì rất ít đơn vị tái chứng nhận vì chi phí quá cao, 70-80 triệu đồng. “Muốn mô hình GAP thành công thì phải tổ chức lại sản xuất. Nhà nước không chỉ đầu tư tiền bạc mà phải xây dựng lực lượng đội ngũ cán bộ có tâm huyết và sống chết với chương trình GAP này” - ông Hòa đề nghị.

Ông Nguyễn Xuân Huy, giám đốc Công ty CP chế biến nông sản Long Giang (Tiền Giang), là người đầu tiên dám bỏ ra 23.000 USD để chứng nhận GlobalGAP cho 50ha nhãn của gia đình ở tỉnh Vĩnh Long năm 2007, nhưng vừa qua ông chỉ tái chứng nhận GlobalGAP cho nhà máy chế biến, đã kết luận: “Một mình nông dân tự lo chứng nhận, tự lo đầu ra cho sản phẩm mình thì không ai làm nổi. Nhà nước phải hỗ trợ kinh phí, phải mở rộng diện tích lớn và xây dựng thương hiệu. Nếu làm manh mún như hiện nay thì khách hàng nước ngoài không biết nên không thể bán giá cao được”.

Sẽ mở rộng GAP

Bà Nguyễn Thị Hồng Thu, giám đốc Công ty TNHH xuất khẩu trái cây Chánh Thu (Bến Tre), cho biết những năm qua doanh nghiệp này chưa dám ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với loại trái cây đạt chuẩn GAP nào. Lý do đơn giản là diện tích những loại trái cây trồng theo tiêu chuẩn này rất ít, sản lượng không bao nhiêu. Đối tác cần mua trái cây này nhưng doanh nghiệp không có để giao.

TS Hòa cũng cho rằng muốn sản xuất GAP bền vững, giúp nông dân yên tâm thì phải mở rộng diện tích canh tác. Có như vậy mới làm ra đủ lượng hàng hóa nhằm ký hợp đồng làm ăn lâu dài với các đối tác nước ngoài. Nhà nước phải đứng ra quy hoạch, đầu tư chứ không thể để dân tự “bơi” được.

Lãnh đạo tỉnh Tiền Giang đã nhìn ra vấn đề này và đã có chương trình hành động ngay từ năm 2012. Ông Cao Văn Hóa, phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Tiền Giang, nói năm nay sẽ tập trung mở rộng diện tích trồng cây ăn trái theo tiêu chuẩn GAP đối với các loại trái cây đặc sản của tỉnh. Ngoài ra tỉnh cũng khuyến khích các doanh nghiệp gắn với vùng nguyên liệu và quảng bá mở rộng thị trường... “Có như thế mới mong phát huy được hiệu quả cho chương trình sản xuất nông nghiệp theo quy trình GAP” - ông Hóa nói.

Ông Phạm Văn Dư, phó cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), nói việc sản xuất nông nghiệp theo tiêu chuẩn GAP là xu thế chung của thế giới, nên VN cũng phải làm, làm càng nhanh, càng nhiều càng tốt. “Chính phủ đã có chủ trương hỗ trợ kinh phí, kỹ thuật cho các mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Tới đây chắc chắn việc mở rộng diện tích GAP sẽ dễ dàng hơn, nhưng đòi hỏi nông dân phải ý thức được tầm quan trọng của GAP và nhiệt tình tham gia”, ông Dư nhấn mạnh.