Hà Tĩnh oằn mình trong mưa lũ lịch sử: Thiên tai cực đoan báo hiệu thời tiết ngày càng khắc nghiệt

 

Trong hai ngày 24 và 25/5, do ảnh hưởng của không khí lạnh kết hợp với nhiễu động gió Đông ở tầng cao và địa hình đèo Ngang, tỉnh Hà Tĩnh hứng chịu một đợt mưa lớn chưa từng có, Mưa lớn kéo dài khiến nhiều khu vực trên địa bàn tỉnh bị ngập nặng, giao thông tê liệt, cuộc sống người dân bị đảo lộn.

 

Theo số liệu từ 103 trạm quan trắc trong tỉnh: Có tới 55 trạm ghi nhận mưa trên 100mm; 29 trạm mưa trên 200mm;13 trạm vượt 300mm; 7 trạm có lượng mưa vượt 400mm. Trong đó, đáng chú ý nhất là tại xã Kỳ Giang (huyện Kỳ Anh) với lượng mưa lên đến 601,4mm – mức cao nhất từng được ghi nhận tại Hà Tĩnh trong tháng 5.

 

Mưa lớn không chỉ kéo dài mà còn có cường suất rất cao. Tại khu vực Xã Kỳ Hoa, Huyện Kỳ Anh có lượng mưa trong 1 giờ lớn nhất trong đợt mưa ngày 24-25/5 ở Hà Tĩnh lên tới 172,8mm. Theo số liệu thống kê lịch sử ghị nhận đến hiện tại đây là trị số lớn nhất từ trước tới nay, không chỉ trong tháng 5 mà trong cả năm. 

 

Lượng mưa trong 1 giờ lớn nhất trong cả năm đến nay đã tại một số trạm như sau: tại trạm Bắc Quang (Hà Giang) là 168mm ngày 3/7/2024; tại Đà Nẵng là 165mm vào ngày 14/10/2022; tại TP. Hồ Chí Minh là 127mm ngày 10/5/2025; tại trạm Hà Tĩnh (Hà Tĩnh) là 136,7mm ngày 16/10/2013.

Tại các trạm quan trắc tự động (được lắp đặt từ năm 2022), nhiều nơi đã ghi nhận giá trị mưa ngày vượt xa dữ liệu lịch sử tháng 5: Kỳ Thịnh (TX. Kỳ Anh): 445,2mm (so với kỷ lục cũ 143,4mm); Hương Giang (Hương Khê): 379,8mm (so với 48,2mm); Thạch Xuân (Thạch Hà): 361,8mm (so với 146,2mm).

 

Những số liệu này không chỉ cho thấy đợt mưa vừa qua đặc biệt nghiêm trọng, mà còn phản ánh sự biến đổi ngày càng rõ rệt của khí hậu trong khu vực.

 

Sau mưa lớn, một đợt lũ đã xuất hiện trên các sông Ngàn Sâu và Ngàn Phố vào đêm 24 và sáng 25/5. Mực nước ở một số nơi tăng nhanh từ 2,50 đến 8,50m. Trong đợt lũ này, mực nước tại các trạm Chu Lễ là 11,21m; Hòa Duyệt 6,80; Sơn Diệm 7,00m, đều ở mức vượt đỉnh lũ cao nhất quan trắc được trong tháng 5.

 

Do mưa rất to, đã xảy ra ngập lụt vùng trũng thấp ven sông, suối, ngập úng tại các huyện, khu dân cư, đô thị thuộc tỉnh Hà Tĩnh. Đặc biệt tại các xã Kỳ Hoà, Kỳ Châu, Kỳ Thịnh (Kỳ Anh), Hà Linh, Phúc Đồng, Hương Thủy, Hương Giang, Lộc Yên (Hương Khê), Mỹ Lộc (Can Lộc), Cẩm Mỹ, Cẩm Duệ, Cẩm Lạc, Cẩm Thạch, TT. Cẩm Xuyên (Cẩm Xuyên), Lưu Vĩnh Sơn (Thạch Hà).

 

So với trận lũ từng diễn ra cùng thời điểm năm 2017, đợt lũ năm nay có mức nước vượt trội, cho thấy mức độ nghiêm trọng đã tăng lên rõ rệt.

 

Theo báo cáo nhanh của Văn phòng thường trực BCH PCTT&TKCN tỉnh Hà Tĩnh thông tin sơ bộ về thiệt hại ban đầu do mưa lớn đêm ngày 24 rạng sáng ngày 25/5 gây ngập lụt, thiệt hại như sau: Ngập 150 hộ tại huyện Kỳ Anh, ngập 10ha rau màu tại thị xã Kỳ Anh và diện tích lúa Xuân tại huyện Cẩm Xuyên. Hiện các địa phương đang tiếp tục rà soát, thống kê thiệt hại.

 

Số liệu cập nhật mới nhất, đêm 25/5 và sáng sớm ngày 26/5, ở khu vực Trung Bộ và Nam Bộ cục bộ có mưa to đến rất to. Lượng mưa tính từ 19h ngày 25/5 đến 03h ngày 26/5 có nơi trên 50mm như: Kỳ Hoa (Hà Tĩnh) 205.8mm, Triệu Hòa (Quảng Trị) 53mm, Phong Mỹ (Huế) 135.6mm, Rạch Gía (Kiên Giang) 67.6mm,…

 

Trung tâm Dự báo KTTV quốc gia dự báo, Ngày 26/5, ở khu vực từ Nam Nghệ An đến Quảng Bình có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to với lượng mưa phổ biến 20-50mm, cục bộ có nơi trên 100mm. Ngày và đêm 26/5, khu vực từ Quảng Trị đến Quảng Ngãi có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to với lượng mưa từ 10-30mm, có nơi trên 50mm. Chiều và tối 26/5, ở khu vực Nam Bộ có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to với lượng mưa từ 10-30mm, có nơi trên 50mm. Cảnh báo nguy cơ có mưa cục bộ cường suất lớn (>80mm/3h). Mưa lớn có khả năng gây ra tình trạng ngập úng tại các vùng trũng, thấp, khu đô thị, công nghiệp; lũ quét trên các sông, suối nhỏ, sạt lở đất trên sườn dốc.